Sayensị Na -akpata Mkpebi Afọ Ọhụrụ

nke Amanda Durik, Ph.D., onye ọbịa ọbịa

Kwa afọ, ọtụtụ n'ime anyị na -eme emume yiri nke ahụ. Anyị na -amata mkpebi nke Afọ Ọhụrụ, jiri ike gbasoo ya ruo otu izu ma ọ bụ abụọ, wee hapụ ya maka omume anyị. Ọ bụrụ na ị gee ntị nke ọma, ị nwedịrị ike ịnụ mkpọtụ nro nke balloon mkpebi afọ ọ bụla, dịka olileanya onye ọzọ maka imeziwanye onwe ya na-ebelata. Enwere ụzọ ka mma?

Ọ nwere ike inye aka ịnye ihe atụ. Ọtụtụ ndị mmadụ ga -eme mkpebi afọ ọhụrụ ka ha kwụsị ị smokingụ sịga. Mana ime mkpebi ahụ, na ijikwa ịkwụsị, bụ ihe dị iche. Kedu ka mmadụ si ejikwa gbanwee omume?

Nchịkọta nyocha na sayensị nke mkpali na -egosi na atụmatụ ụfọdụ nwere ike inyere ndị mmadụ aka iru ebumnuche ha ka oge na -aga. Atụmatụ izugbe atọ nwere ike inye aka:

• Jikọọ akparamagwa achọrọ na ụkpụrụ isi.

• Kwadebe tupu oge eruo ime ihe.

Lekwasị anya na mbido n'ọganihu emere.

Nke mbụ, ọ na -enye aka iche echiche gbasara akparamagwa a chọrọ na okwu nkịtị, nke na -ejikọkarị omume na ụkpụrụ onwe onye (Trope & Liberman, 2000).

Enwere ike iche maka omume ọ bụla na ọkwa dị iche iche. Enwere ike iche maka akparamagwa agwa (dịka, tinye anwụrụ ọkụ ọ bụla fọdụrụ na mkpofu) ma ọ bụ na -adịghị ahụkebe (dịka, ibi ndụ ka mma). Mgbe ndị mmadụ na-eche maka akparamagwa metụtara ebumnuche ha na-adịghị ahụkebe, a na-ele omume ha anya dị ka njikọ karịa ụkpụrụ nke onwe ha.

Nke a dị mkpa n'ihi na mgbe ndị mmadụ na-eche maka akparamagwa karịa, ha na-ahụ ọnwụnwa dị obere ọnwụnwa (Fujita, Trope, Liberman, & Levin-Sagi, 2006). Dịka ọmụmaatụ, mgbe ndị mmadụ n'otu n'otu na -eche maka ọnọdụ ọnwụnwa n'okwu nkịtị, ha na -enyocha ọnwụnwa nwere ike ime (dịka iri achịcha) karịa ma ọ bụrụ na ha na -eche maka ya n'otu ọkwa. N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, ọ nwere ike ịdị mfe izere ọnwụnwa mgbe ị na -elekwasị anya na ebumnuche sara mbara nke mkpebi Afọ Ọhụrụ, karịa na nkọwapụta akọwapụtara nke ọma.

Nke abụọ, a ga -enwe oge iji mee mkpebi ahụ. Mgbe nke a mere, ọ kacha mma inwe atụmatụ.

Ọ ga -ekwe omume ijikọta ọnọdụ ndị a tụrụ anya ya na akparamagwa ndị achọrọ, mana ekwesịrị ịtọpụta atụmatụ a tupu oge eruo. Ndị mmadụ n'otu n'otu nwere ike mepụta njikọ a site na iji anya nke uche hụ ọnọdụ a na -atụ anya ya na ime atụmatụ itinye aka na omume mgbe ọnọdụ bilitere (Gollwitzer & Sheeran, 2006). Echiche dị na ya bụ na ọnọdụ ahụ, mgbe ezutere ya, nwere ike ịkpalite akparamagwa ka onye ahụ nwee ike mee ya na obere mbọ. Onye na -ese anwụrụ nwere mkpebi siri ike ịkwụsị nwere ike iche, "Mgbe ọ na -agụ m agụụ ị nweta sịga, m ga -ejide otu chịngọm kama."

Ndị a kpaliri ijikọ ọnọdụ dị iche iche na akparamagwa chọrọ nwere ike iso omume ndị a. Dịka ọmụmaatụ, a kụziiri ndị sonyere n'otu ọmụmụ ihe ka ha ga -esi na -ata ikikere ezé, na -enye ha ezé ezé, na -agbakwa ha ume ka ha na -eme ntigharị oge niile (Orbell & Verplanken, 2010). A gbakwara ụfọdụ ndị sonyere ume ka ha chee echiche banyere ọnọdụ ha ga -esi na -afụ ọnya na ịhazi kpọmkwem ebe na oge ha ga -afụ ọnya. Ndị sonyere a na-akọkarị na-akwa ifufe ugboro ugboro ma jiri ihe karịrị okpukpu abụọ nke ihe onye na-eme nchọpụta nyere ezé ezé karịa ndị a na-agba ume ka ha na-esi naanị ihe.

Nke atọ, mgbe ndị mmadụ na -ejighị n'aka na ha na -etinye aka na ebumnuche na -aga n'ihu (nke nwere ike bụrụ ikpe maka ọtụtụ mkpebi Afọ Ọhụrụ), ọ ka mma ilekwasị anya n'ihe emezuru (Koo & Fishbach, 2008).

Na mbido, ịchụso ebumnuche na -achọ na enwere ọdịiche n'etiti ọnọdụ dị ugbu a na ọnọdụ ọdịnihu chọrọ. N'oge ịchụso ebumnuche, ihe dị iche na -adị obere. N'ime usoro a, ọ ga -ekwe omume ilekwasị anya na uru ndị emegorola ma ọ bụ karịa ka ọ dị mkpa ka eme. Dịka ọmụmaatụ, onye na -ese anwụrụ na -agbake nwere ike lekwasị anya na ohere ole ise anwụrụla nke ọma ma ọ bụ tụgharịa uche na ole ọzọ enwere ike ịnagide n'ọdịnihu.

Mgbe ndị mmadụ lekwasịrị anya na uru ndị emegogoro, ha nwere ike tinye onwe ha na ebumnuche, nke nwere ike ịkwalite oganihu (Koo & Fishbach, 2008). Dịka ọmụmaatụ, nyocha na-egosi na ụmụ akwụkwọ kọleji nwere mkpali ịga n'ihu na-amụ maka ọmụmụ ihe na-abụghị isi ma ọ bụrụ na ha lekwasị anya n'ihe ha mụtarala karịa ma ọ bụrụ na ha etinye uche n'ihe ha ka kwesịrị ịmụ.

Ịghọta ọganihu nwere ike ime ka mmetụta nke itinye onwe gị n'ihe mgbaru ọsọ a sie ike, mee ka ọ yie ka ọ ga -ekwe omume, ma gbaa mbọ ịchụso ihe mgbaru ọsọ. Nke ahụ kwuru, ozugbo etinyechara aka na ihe mgbaru ọsọ, ọ bụ n'ezie ihe na -akpali akpali ilekwasị anya n'ihe a ka ga -emezughị (Koo & Fishbach, 2008).

N'enweghị mgbagha, imebi omume ochie na ịgbanwe agwa bụ ihe siri ike, mana ọ ga -ekwe omume. Atụmatụ na -aba uru mgbe ndị mmadụ kpebiri ime mgbanwe, ma ọ bụ na mbido afọ ọhụrụ ma ọ bụ n'oge ọ bụla ọzọ. N'ime usoro a, mee ihe nyocha a kwuru: Jikọọ mkpebi gị na ụkpụrụ nke onwe gị, buru ụzọ chere ọnọdụ ma jikere ime ihe, ma lekwasị anya na mbido n'ọganihu emere.

Ya gaziere gị, ma nke a bụ afọ ọhụrụ na -enye ọ happụ!

Amanda Durik bụ onye osote prọfesọ na akparamaagwa na Mahadum Northern Illinois. Ọ na -akụzi nkuzi na mkpali, mgbanwe otu, na ụzọ nyocha. Nchọpụta ya gbadoro anya na mkpali na ọnọdụ mmezu, yana ọnọdụ ọnọdụ na ihe ndị na -enye aka na mmepe nke arụmọrụ na mmasị.

References

Fujita, K., Trope, Y., Lieberman, N., & Levin-Sagi, M. (2006). Ọkwa na njigide onwe onye. Akwụkwọ nke Personality na Social Psychology, 90, 351-367.

Gollwitzer, PM, & Sheeran, P. (2006). Ebumnuche mmezu na mmezu ebumnuche: Meta-nyocha nke mmetụta na usoro. Na M. Zanna (Ed.), Ọganihu na akparamaagwa mmekọrịta mmadụ na ibe ya (Mpịakọta 38, p. 69-119). Amsterdam: Elsevier.

Koo, M., & Fishbach, A. (2008). Ọdịiche nke nhazi onwe: ka (un) eme ihe mgbaru ọsọ mezuru siri metụta mkpali. Akwụkwọ nke Personality na Social Psychology, 94, 183-195.

Orbell, S., & Verplanken, B. (2010). Akụkụ akpaka nke omume n'omume ahụike: Habit dị ka akpaaka akpaghị aka. Psychology ahụike, 29, 374-383.

Trope, Y., & Liberman, N. (2000). Mgbanwe na-adabere na oge na mmasị. Akwụkwọ nke Personality na Social Psychology, 79, 876-889.