Eziokwu na -akụda mmụọ gbasara ọnọdụ mmadụ?

Dịka onye na -ahụ maka akparamaagwa nke ụlọ ọgwụ, m na -agakwuru ndị na -alụ ọgụ na -enweghị ihe ọ bụla karịa ihe ndị dị adị. Ọtụtụ n'ime ha bụ ndị agnostics kọwara onwe ha ma ọ bụ ndị na-ekweghị na Chineke dị. Ha anaghị enwe nkụda mmụọ ma ọ bụ na -echegbu onwe ha, kwa, kama na -ahụ onwe ha ka ha na -ebuso "waya agụba" nke naanị ibi. N'ụzọ doro anya, ọ gaghị adabara m ịmanye ha echiche ụwa m, yabụ m na -agbalị inyere ha aka ka ha nwee nghọta wee mee udo na nke ha. Ọ bụ ezie na nke a gụnyere mbọ iji meziwanye ma melite ahụmịhe mmetụta uche ha, a na -atụlekwa ụfọdụ ihe na -atọ ụtọ nke ọgụgụ isi, ọgụgụ isi na ọgụgụ isi.

Ugbu a ekwetara m nke ọma na abụghị m ọkachamara n'ihe ọmụmụ physics, kemistri, bayoloji, ma ọ bụ nkà mmụta okpukpe mana ekwenyere m na m nwere ezi nghọta nke sayensị bụ isi na uche mmadụ. Ọzọkwa, ndị mmadụ nwere ọgụgụ isi na ndị mmụta karịa m dere banyere nke a na isiokwu ndị yiri ya (dịka, Christopher Hitchens, Richard Dawkins, Sam Harris, Friedrich Nietzsche, Albert Camus, Soren Kierkegaard, na Carl Sagan ikwu naanị ole na ole). Ka o sina dị, dị ka onye ọkà n'akparamàgwà mmadụ, ekwenyere m na m tozuru oke ikwu echiche n'ihi na amụla m akụkụ anụ ahụ nke ụbụrụ mmadụ na akụkụ adịghị ike nke uche mmadụ. Na uche, ọ dị ka ọ nweghị ihe ọzọ karịa ihe mberede nke ụbụrụ; “nzuzo” siri ike nke doro anya na -enye nnukwu mgbanwe na uru mgbanwe.

Nke a bụ nlele nke ihe a na -ekwukarị n'oge m na ndị agnostics na ndị ekweghị na Chineke nọ na ọgwụgwọ maka angst dị adị, ma ọ bụ ịnagide ịdị adị mgbe mmadụ nwere echiche ụwa.

Maka ndị mbido, aga m enyocha “ogidi” nke ịdị adị maka idoanya. Ha bụ ikewapụ onwe ha, ibu ọrụ, enweghị isi na ọnwụ. Nwepu iche na anyị nọ naanị anyị na ndụ anyị. Ọ dịghị onye nwere ike mara ahụmịhe anyị maara nke ọma ma ọ bụ nwee ihe mgbu anyị n'agbanyeghị etu anyị siri nọrọ ha nso. (N'ụzọ dị mwute, "Vulcan mind meld" a ma ama adịghị adị - opekata mpe ugbu a ...). Anyị nọpụrụ iche kpamkpam na mmadụ niile n'ihi na ahụmịhe anyị na mbara igwe dịịrị anyị naanị na ụbụrụ na uche anyị. Dị ka ọ na -eme naanị na ụbụrụ na uche ndị ọzọ. Mana nke a apụtaghị na anyị ga -anọ naanị anyị. Anyị nwere ike ime njikọ dị mkpa na mkpụrụ obi ndị ọzọ dịpụrụ adịpụ wee si otú a na -ekpuchi onwe anyị, ruo n'ókè ụfọdụ, site n'ịdị arọ nke ịdịpụrụ adịpụ.

Ihe ọzọ bụ ibu ọrụ. Nke a bụ echiche na iji nweta ndụ, ọ dị mkpa ịnakwere na ọtụtụ ihe anaghị eme maka “ebumnuche” ma ọ bụ dịka akụkụ nke “atụmatụ dị elu”. Ha na -eme n'ihi na ihe na -adabaghị adaba na ndakọ bụ isi ihe na -akwọ ụgbọala na -ekpebi ọtụtụ ihe na -eme anyị na ndụ. Mana ọ bụ ezie na anyị nwere ike inwe obere ikike na nnukwu njiko nke ndụ anyị, anyị ka na -ahụ maka nsonaazụ ya, ma nke ọma ma nke na -adịghị mma, nke ọtụtụ nhọrọ na omume anyị n'ihi na naanị ihe anyị nwere ike ịchịkwa na ndụ anyị bụ akparamagwa anyị. Nke a na -eme ka anyị nwee mmetụta nke nnọchi anya kama na -enwe mmetụta enweghị enyemaka na enweghị ike n'ihi na ịkọwa ihe na -eme anyị na ndụ kpamkpam site na ike ndị ọzọ na ihe na -eme ka ike gwụ. Anyị adịghị ka akwụkwọ nke dara n'oké osimiri, nanị mmiri na ebili mmiri na -ebugharị ya. Kama nke ahụ, anyị dị ka ndị nọ n'ime obere ụgbọ mmiri nwere ike ịkwọ ụgbọ mmiri na ịnya ụgbọ ala ruo n'ókè ụfọdụ n'agbanyeghị na eburu ha na mmiri nke oghere na oge enweghị ike ịbanye n'ime ọdịnihu a na -amaghị.

Mgbe ahụ na -abịa enweghị isi. Dịka m kwuru n'elu, na dịka m ga -atụlekwu n'okpuru, nke a bụ echiche enweghị ebumnuche, ebumnuche ma ọ bụ ihe akọwapụtara nke ọma na ndụ mmadụ. A na -ewere ihe ọ pụtara dị ka ihe mmadụ mepụtara, ọ bụghị ihe dị n'ime eluigwe na ụwa ma ọ bụ ndụ anyị. Yabụ, na mbara igwe na -enweghị isi, ọ dịịrị ndị mmadụ imepụta ihe maka onwe ha. Ụfọdụ na -eme ya site n'ịmụ ụmụ, ọrụ nwere nzube, mmekọrịta ịhụnanya, nchụso ntụrụndụ, ngosi nka, inweta ike na akụ na ụba, ma ọ bụ ụzọ ma ọ bụ ụzọ ọ bụla ọzọ ha nwere ike ịchọta nke na -enye ha raison d'etre.

N'ikpeazụ ọnwụ na -abịa. Nloghachi na nchefu nke ndụ anyị. Mkpokọta na njedebe na-adịgide adịgide nke ịdị adị anyị dị ka ihe ndị maara ihe, ndị maara onwe ha. Ọnwụ nke ihe niile anyị bụ, ihe anyị maara, na ihe niile anyị nwere gụnyere anyị onwe anyị. Naanị ihe fọdụrụ n'ime anyị mgbe anyị nwụsịrị bụ ihe anụ ahụ nke ozu anyị gbara ọkụ ma ọ bụ na -emebi emebi na, ọ bụrụ na a hụrụ anyị n'anya, ọnụnọ anyị na ncheta ndị ọzọ.

Ọ bụrụ na mmadụ anabata ihe dị adị nke ọnọdụ mmadụ na -adịghị asọpụrụ Chineke, gịnị ka mmadụ nwere ike ime ka ya na ya mee udo? Kedu ihe bụ azịza nke ụwa naanị maka ajụjụ ochie nke otu anyị siri bụrụ? Gịnị bụ ebumnuche anyị? Nke a ọ bụ ihe niile enwere? Gịnị ka ihe a niile pụtara, gịnịkwa ga -esote ya?

Nke mbụ, ọ dị mkpa ịnakwere na physics (oge gboo, mmekọrita na igwe ihe ọkụkụ) bụ nkọwa na amụma kacha mma mmadụ hụtụrụla ma ọ bụ mepụta. Anyị ji ya kewaa atọm, jisie ike ndị ọzọ dị ka electromagnetism, wuo oge ozi, ziga ndị mmadụ na ọnwa, lepụ anya na nsọpụrụ nke ụwa a na -ahụ anya, wee malite ịkọwa ọtụtụ ihe nzuzo kacha eche nche nke okike gbasara ọdịdị mbara igwe. na oge, okwu na ume, na ndụ n'onwe ya. N'ezie, amụma amụma Einstein mere ihe karịrị otu narị afọ gara aga na -egosi taa (dịka ebili mmiri ndọda na oghere ojii).

Ya mere, ọ dị ka physics bụ injin nke mepụtara ma na -anya eluigwe na ala. Ọ ga -emepụta kemịkal nke, n'aka nke ya, ga -emecha mepụta bayoloji nke ga -amalite ma gbanwee ka oge na -aga. N'echiche a, ndụ mmadụ mere na mbara ala a n'ihi na ọ nweghị ihe ọzọ ma ọ bụghị omume enweghị atụ nke ihe na ume na -emepụta usoro atọm, anụ ahụ na kemịkalụ na -eduga na ndụ. Enweghị onye okike, enweghị atụmatụ nwere ọgụgụ isi ma ọ bụ n'ụzọ ọzọ. Naanị usoro nke okwu na ume enweghị isi na irube isi n'iwu physics.

Mgbe ọ bụla ọnọdụ a kapịrị ọnụ mana nke enweghị usoro, ihe ga -esi na ya pụta ga -abụ usoro ihe ọmụmụ na mberede nke ndụ - nhazi nwa oge nke ụmụ irighiri ihe nke nwere ike iyi ka ọ na -emebi entropy.Ụfọdụ ihe na -egosi na ọ dị mkpa maka ndụ “toro eto” ma ọ bụ nke mmetụta mmụọ ka ọ pụta gụnyere kpakpando kwụsiri ike na mpaghara obibi nke ụyọkọ kpakpando; mbara ala dị okwute nke dị na mpaghara obibi nke kpakpando ahụ kwụsiri ike nke nwere magnetosphere na -echebe (nke na -egbochi biomolecules na -emebi emebi site na nnukwu mbibi nke anyanwụ na radieshon nke mbara igwe); mmiri mmiri na mbara ala; satịlaịtị na-akwụsi ike (ọnwa na-egbochi ụwa ime nnukwu mgbanwe mgbanwe ihu igwe); na nnukwu gas gbara agbata obi dị ka Jupiter nke na -arụ ọrụ dị ka onye na -ehicha ihe nhicha na ihe na -agbanyụ ọkụ si otú a na -echebe ụwa ka ọ ghara inwe nkwekọrịta na ndị nwere ike ime ihe nwere ike ibibi ndụ na -apụta.

Enwere kpakpando a na -apụghị ichetụ n'echiche nwere sistemụ mbara igwe na mbara igwe a na -ahụ anya. A na -eme atụmatụ na o nwere ike ịbụ na nde nde mbara ala dị mma maka usoro ọmụmụ nke ndụ n'ime ụyọkọ kpakpando anyị naanị. Ebe ọ bụ na a na-eche na a ga-enweta puku ijeri ụyọkọ kpakpando na mbara igwe a ma ama, ọnụọgụ nke mbara ala nwere ike ịdị “ka ụwa” nwere ndụ mepere emepe na nke mmetụta mmụọ na-agbagha echiche. N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, ọnọdụ a kapịrị ọnụ nke na -emepụta ndụ nwere ike bụrụ ihe a na -ahụkarị.

N'ihi ya, n'ime nnukwu atụmatụ ihe, ọnọdụ mmadụ dị ka nke ihe niile ọzọ dị ndụ. Ịdị adị nke ihe dị ndụ dị mkpa maka ịlanarị na ịmụ nwa.

Ka o sina dị, ndị mmadụ nwere ike mepụta, nweta ma wepụta "ihe pụtara" na "ebumnuche," ọbụlagodi ma ha ghọta "ihe ọ pụtara" na "ebumnuche" dị ka ihe okike na arụ nke uche mmadụ.

Enweghị ezi uche, ndụ nwere ike bụrụ ihe na -agaghị edili maka ọtụtụ ndị na -ajụ echiche chi ma tụgharịa uche n'ihe ndị dị adị. Ha ghọtara na site n'echiche nke mbara igwe, ọ nweghị ihe dị iche n'etiti mmadụ na nje. Eluigwe na ụwa, ọ dị ka ọ nweghị ihe gbasara obi ụtọ mmadụ.

Nke a nwere ike bụrụ ihe kpatara na ọtụtụ mmadụ na -ahọrọ echiche chi dị ka ụzọ ha ga -esi tinye onwe ha n'olileanya nke "ndụ ebighi ebi," ebumnuche dị elu, nghọta pụtara, yana ichebe ha pụọ ​​n'abyss nke ụjọ na -adị adị na enweghị olileanya na " ndị na -ekweghị ekwe ”nwere ike ịdaba nfe.

“Ngwọta” maka echiche ụwa a nke dabere na eziokwu ma bụrụkwa nke na-agbagha echiche ụwa, nke bụ “ezigbo nkụda mmụọ,” ọ dị ka ọ bụ ihe ezi uche dị na ya, ogologo oge. Ọ bụghị hedonism n'echiche nke ọtụtụ mmadụ na -eche, mana dị ka raison d'etre na modus vivendi nke a na -akwali site n'ịgbalị inwe anụrị dị ka o kwere mee ruo ogologo oge o kwere mee n'emebighị ma ọ bụ mebie ihe ndị ọzọ dị ndụ. Ọrụ dị oke mkpa n'otu n'otu. Mana maka ọtụtụ, nke gụnyere ọrụ na -enye afọ ojuju, egwuregwu na -atọ ụtọ, mmekọrịta bara uru, ikekwe ịmụ nwa na ịhụnanya. Ikekwe ọbụlagodi echiche nke ebumnuche dị elu yana njikọta mmụọ.

Yabụ, iji ngwa agha megide eriri agụba dị adị nke ịbụ naanị, ma ọ bụrụ na mmadụ nwere ike ịnagide mwepu miri emi; buru ibu maka omume mmadụ na ihe ndị sitere n'okike; mepụta echiche efu nke nwere nzube na ndụ; ma nabata ihe a na -ejighị n'aka na nke a na -amaghị ama na -apụghị izere ezere na ịdịgide adịgide nke ọnwụ, mgbe ahụ mmadụ nwere ike mee udo na ịdị adị nke ụwa.

Ma ọ bụ, mmadụ nwere ike ịnabata echiche Chukwu.

Cheta: Chee echiche nke ọma, mee nke ọma, nwee ahụ nke ọma, dịrị mma!

Nwebiisinka 2019 Clifford N. Lazarọs, Ph.D.

Ezigbo onye na -agụ akwụkwọ, post a bụ maka ebumnuche ozi. ebughị n'obi ka ọ bụrụ dochie anya enyemaka sitere na ọkachamara ahụike ruru eru.

Mgbasa ozi dị na post a adịchaghị egosipụta echiche m ma ọ bụ na -akwado m. -Clifford