Ìhè na -agwụ agwụ: Ọgụ a na -alụso ịda mbà n'obi

Ndinaya

• Mmetụta ịda mbà n'obi na -agụ
• Akụkụ nke onye isi ojii na ịda mbà n'obi mgbe ọ mụsịrị nwa

"N'ime n'ọchịchịrị ahụ na -ele anya, ogologo ka m guzoro ebe ahụ, na -eche, na -atụ egwu, na -enwe obi abụọ ...,"

—Edgar Allan Poe, “ugoloọma”

Maka ihe niile e kere eke nke ụwa, ọ nweghị ihe dị mkpa dịka ìhè ehihie, nke na -agbapụta ncheta ọhụrụ ma na -amụkwasị ndụ n'onwe ya. Ọchịchịrị nwere ike imebi; ikewapụ onwe ya na -emebi uche.

N'ọgwụgwụ nke mmemme ezumike na mkpebi ngwụsị afọ, ihu ihu ụwa, ogo 23.5 na ndịda, na-akpọ Winter Solstice mgbe anyanwụ kacha dị na mbara igwe, na-egosipụta ntakịrị awa itoolu na nkeji iri atọ na abụọ nke ìhè-ụbọchị kacha nso. afọ ahụ, oge ntụgharị uche n'ime, ikekwe ịwepụ. Mgbe ahụ, na mgbapụta ụwa, ìhè ehihie na -amalite nwayọ nwayọ dịka oke oke ebili mmiri.

N’ụbọchị kachasị mkpụmkpụ nke afọ na -abịa nkwa nke kachasị ogologo - mana ọ bụghị n’ihu pịa nkụda mmụọ maka ọtụtụ ndị n’oge ekeresimesi na ezumike, enyí nọ n’ụlọ anụ ụlọ. Ya mere, ka anyị kwuo maka enyí ahụ. Ọ bụ ezie na ezumike ahụ na -ebute oke mmetụta mmụọ na ezinụlọ na ndị enyi, ha nwekwara ike ịkpali, na ụfọdụ, ka ọkụ na -agbada, oke mwute, nchekasị, enweghị enyemaka, na echiche igbu onwe onye.

Olile anya, onyinye na -aga n'ihu na -enye, bụ okwukwe zuru oke, obi ike, na ntachi obi, yana mmetụta ọmịiko ezumike iji jikọọ na ndị nọ na mkpa, iru na -enweghị ikpe na ịhụnanya enweghị atụ, ịjụ echiche efu. Anyị na-ajụkarị ihe anyị na-aghọtaghị, na-etinye aka na '' ịnya ụgbọ ala ''.

"Kedu ka ị mere; ị mara mma, ”anyị na -ekwukarị, na -agbapụ iji zere itinye aka, ma ọ bụ naanị n'ihi na anyị enweghị ọnọdụ ile anya n'okpuru ndụ mmadụ. Akpa Kpa! Ọdịdị mmadụ, onyinye ya, na ọgụgụ isi ya enweghị ihe jikọrọ ya na ọgụ mmadụ na -alụso ịda mbà n'obi na ọrịa ndị metụtara ya.

N'ezie, ọtụtụ ndị lụsorola nkụda mmụọ na nsogbu metụtara ya ọgụ, nke akpọrọ "melancholia," ka a na -ahụta dị ka ndị na -enwu enwu, ndị kacha kee ihe na ndụ, ihe ijuanya nke oke oke. Akụkọ ihe mere eme na -agwa anyị na Michelangelo, Beethoven, Mozart, Sir Isaac Newton, Abraham Lincoln, Winston Churchill, Charles Dickens, Leo Tolstoy, Ernest Hemingway, Emily Dickinson, Tennessee Williams, Vincent Van Gogh, tinyere ọtụtụ na ndị nwere ọgụgụ isi okike ndị ọzọ. nwere nsogbu ịda mba, "nkịta ojii," dị ka Churchill kpọrọ ya - onye oke ahụhụ. Ma ụfọdụ ndị na -enwe nkụda mmụọ na -ahụ nhụjuanya ahụ dị ka onyinye maka imeghe onwe anyị n'ime ụzọ juru ụwa anya. Were ihe atụ nke onye na-ese ihe ngosi Norwegian nwụrụ anwụ Edvard Munch, onye ọrụ ya kacha mara amara, "The Scream," bụ otu n'ime akara ngosi kacha mma na ụwa nka. Munch dere n'otu oge, "Enweghị m ike iwepụ ọrịa m, n'ihi na enwere m ọtụtụ ihe nka na -adị naanị n'ihi ha." “... Enweghị nchekasị na ọrịa, abụ m ụgbọ mmiri na -enweghị ọkwọ ụgbọ mmiri. Ahụhụ m bụ akụkụ nke onwe m na nka m. ”

A na -eche na Aristotle sịrị, "Onweghị nnukwu uche dịtụbeghị na -enweghị oke ara."

Na ịda mba, enweghị bọtịnụ apụ. Ọ bụ ezie na nkụda mmụọ nke ọnọdụ nwere ike ịbịa ma nwụọ na ezinụlọ, ọnwụ nke ọrụ, ịgba alụkwaghịm, ma ọ bụ nnukwu ihe ọghọm, ịda mbà n'obi na -ada ada abụghị mgbanwe mmụọ, enweghị ikike ịnagide ya, ntụpọ agwa, ma ọ bụ naanị ụbọchị nhụsianya, ọnwa, ma ọ bụ afọ. Ọ bụ nsogbu nkụda mmụọ kpatara kemịkal ụbụrụ nwere nkwarụ, agwa ndị e ketara eketa, na mgbanwe ndị ọzọ.

“A na -ekwukarị na ịda mbà n'obi na -esite na ahaghị aha kemịkalụ, mana ụdị okwu a anaghị achọpụta etu ọrịa ahụ siri dị mgbagwoju anya,” ka akụkọ ahụike sitere na Harvard Medical School akpọrọ, “Ịghọta ịda mbà n'obi.”

Maka ndị na -enwe nkụda mmụọ, enweghị ihe nkiri Hollywood na -amasị Ọnwụ ọkụ , Norman Jewison kpochapụwo ebe Loretta Castorini, nke Cher na -akpọ, tiri Ronny Cammareri, Nicholas Cage aghụghọ, wee maa ya ụra ọzọ, na -enye iwu, "Wepụ na ya!"

Ị pụghị ịda mbà n'obi. Agaghị eme. Churchill jiri “nkịta ojii” na-adị mgbe niile dị ka akara ụbọchị ọ bụla nke obi nkoropụ. N'icheta ịda mbà n'obi ya, o dere, sị: “Ọ naghị amasị m iguzo n'akụkụ ọnụ ikpo okwu mgbe ụgbọ oloko awara awara na -agafe. Ọ na -amasị m ịla azụ, ma ọ bụrụ na ọ ga -ekwe omume, nweta ogidi n'etiti mụ na ụgbọ oloko ahụ. Ọ naghị amasị m iguzo n'akụkụ ụgbọ mmiri wee leba anya na mmiri. Omume nke abụọ ga -akwụsị ihe niile. Ụda nkụda mmụọ ole na ole. ”

N'agbanyeghị nke ahụ, Churchill jiri ahụhụ ya mee ihe ọma; N'ọnọdụ ya, dịka mbuso agha megide Hitler na Agha IIwa nke Abụọ. N'akwụkwọ Nkịta ojii nke Churchill, ụmụ oke Kafka, na ihe egwu ndị ọzọ nke uche mmadụ , onye na -ahụ maka ọrịa uche Anthony Storr hụrụ otú Churchill si chịkọta nkụda mmụọ ya iji mee ka ikpe ndọrọ ndọrọ ọchịchị pụta ìhè: “Ọ bụ naanị otu nwoke maara ihe ọ bụ ịghọta nwupụta olileanya na ọnọdụ enweghị olileanya, onye obi ike ya enweghị isi na mmụọ mmụọ ya na -eme ihe ike na -ere ọkụ mgbe ọ nọ ndị iro gbara ya gburugburu na ndị gbara ya gburugburu, nwere ike nye okwu mmegide, nke gbakọtara wee kwadoo anyị n'oge anwụ na -eyi egwu nke 1940. "

Mmetụta ịda mbà n'obi na -agụ